ساختارشناسی فعل‌های پارسی

سه‌شنبه ۱۸/تیر/۱۳۸۸ - ۷/جولای/۲۰۰۹

پیشتر کتاب دکتر محسن حافظیان را به نام «ساختارشناسی و شکل‌های تصریفی فعل‌های فارسی» معرفی کردم. این هفته دکتر حافظیان خبر دادند که اینک این کتاب در دسترس انگلیسی‌زبان نیز قرار گرفته و ویراست انگلیسی کتاب در کانادا منتشر شده است.



نام: Persian Verbs, Morphology and Conjugations
زبان: انگلیسی
نویسنده: محسن حافظیان (Mohsen Hafezian)
محل انتشار: مونترال، کانادا
انتشارات: Multissage Inc
شابک: ISBN 978-2-923709-05-5
صفحه: ۲۶۲

همان طور که گفتم این کتاب ابتدا با عنوان Les verbes persans, Morphologie et conjugaisons در سال ۲۰۰۱ م/ ۱۳۸۰ خ به زبان فرانسه در پاریس به دست انتشارات L’Harmattan منتشر شد. سپس در سال ۱۳۸۳ خ/ ۲۰۰۴ م. انتشارات گل آفتاب مشهد ویراست پارسی آن را با عنوان «ساختارشناسی و شکل‌های تصریفی فعل‌های فارسی» در ایران منتشر کرد.

آن طور که در پیشگفتار ویراست پارسی آن آمده و نیز در نامه‌نگاری با دکتر حافظیان مطرح شد، در نوشتن این کتاب هدف‌های زیر دنبال شده است:

- شناساندن فهرست کم و بیش کاملی از فعل‌هایی که در فرهنگ‌های زبان پارسی آورده شده‌اند. فعل‌هایی که در این فهرست آمده‌اند به سطح‌های گوناگون زبان و به ناحیه‌های گوناگون فارسی‌زبانان تعلق دارند. با این همه، بیشتر فعل‌های نمایه‌های کتاب گزیده‌ای از فعل‌های پربسامد پارسی در ایران امروز است.

- شناساندن یک الگوی ساختاری فراگیر برای فعل‌های پارسی. ساختارشناسی فعل‌های ساده محور تمامی بررسی‌های بوده است. فعل‌های ساده‌ی یاد شده می‌توانند پایه‌ی فعل‌های مشتق و یا ترکیبی باشند.

- کمک به حل دشواری‌هایی که در کاربرد فعل‌های فارسی روی می‌نمایند.

- شناساندن مختصر بافت جمله‌هایی که شکل تصریفی فعل‌ها در آن به کار می‌روند. با این همه، بحث‌های مربوط به بافت جمله‌ها تنها در حدی آورده شده‌اند که شکل تصریفی فعل را بتوانیم در آن نشان دهیم.

بخش‌های مختلف این کتاب به شرح زیر اند:
- ساختارشناسی فعل‌های فارسی
- دستور مختصر زبان فارسی (در حوزه‌ی فعل‌ها)
- نمایه‌های صرف فعل‌ها (ساده، پیشوندی و ترکیبی)
- فهرست فعل‌های پارسی با ترجمه‌ی انگلیسی آنها

این کتاب در ابتدا برای پاسخ به نیاز فرانسوی زبانانی نوشته شد که فارسی می‌آموختند. گفتنی است که پیش از این در زبان فرانسه کتابی وجود نداشت که تنها به آموزش صَرف فعل‌های پارسی و ساختارهای آن بپردازد، یعنی چیزی شبیه کتاب بشرل (یا بشقل Bescherelle) که برای فعل‌های زبان فرانسه وجود دارد. در واقع این کتاب نخستین بشرل زبان پارسی است.

نبود ِ اثری که در قالبی نو، قانونمند بودن ساختاری فعل‌های زبان پارسی را در ایران نشان دهد نویسنده را بر آن داشت که کتاب یاد شده را به پارسی برگرداند و در ایران نیز منتشر کند. دیگر آثار منتشر شده درباره‌ی فعل‌های پارسی در ایران بر پیش‌فرض نادرست تقسیم فعل‌های پارسی به «فعل‌های منظم» و «فعل‌های نامنظم» نگاشته شده‌اند. این پیش‌فرض نادرست خود مانعی بوده است بر تدوین روش‌های آموزشی این مقوله‌ی زبانی در زبان پارسی.

همچنین نبود اثری در این حوزه و در این قالب در کشورهای انگلیسی زبان (از جمله کانادا و آمریکا) برای آموزش زبان پارسی، دلیلی شد برای ترجمه‌ی کتاب به انگلیسی. این کتاب را تمامی دانشجویان گروه‌های ایران‌شناسی در خارج از ایران می‌توانند استفاده کنند.

برای دریافت کتاب می‌توانید با رایانامه‌ی زیر تماس بگیرید:
دکتر محسن حافظیان: mohsen.hafezian@yahoo.fr